Verandering van tijdperk

Achmea Zomerevent 2024.

‘Er is een herverdeling van hoop en optimisme nodig en die zal niet van de overheid komen.’
Diederik Samsom opent Achmea Zomerevent 2024.

Zeist, 4 juni 2024 - Voor het tegengaan van biodiversiteitsverlies en natuurherstel is het nodig dat investeerders uit hun comfortzone komen. De tijd van comfortabele risico’s en rendementen is ten einde. Als investeerders impact willen maken, moeten zij onzekerheden accepteren. 

Dat zei Diederik Samsom tijdens de opening van het jaarlijkse Achmea Zomerevent in Zeist. De voormalig kabinetschef van toenmalig Eurocommissaris Frans Timmermans gaf hier een inkijkje in de totstandkoming van de Europese Green Deal, de successen en de uitdagingen. 
Volgens Samsom is een wereld gewonnen en valt er tegelijkertijd nog een wereld te winnen. De Europese Green Deal is ongekend in haar omvang en inhoud, maar er is meer dat dit plan anders maakt dan alle andere milieuplannen tot dan toe. De voormalig politicus stelt namelijk dat de Europese Green Deal helemaal geen milieuplan is, maar een economisch plan. En zoals ieder economisch plan valt en staat alles met een goede businesscase. 

Een soort magie?
Die businesscase is inmiddels gemaakt voor het thema Klimaat & Energie. Niet alleen overweldigend wetenschappelijk onderzoek, maar ook momentum droeg bij aan deze politieke successtory. Volgens Samsom schuilt er bijna een soort van magie in het overleven van de Green Deal en de klimaatplannen in het bijzonder. Niet één, maar maar liefst twee geopolitieke crises wist het plan te overleven: de pandemie en de oorlog in Oekraïne. 
Hij stelt dat deze crises de plannen zelfs extra wind in de zeilen hebben gegeven. Na de pandemie moest een ambitieus en duurzaam herstelplan Europa er weer bovenop helpen; de Green Deal lag voor het grijpen. De oorlog confronteerde onder andere Nederland met de noodzaak van duurzame en onafhankelijke energievoorziening. 

Toch doet er recent ook veel berichtgeving de ronde over het verwateren van de Green Deal en het effect van de boerenprotesten op het voortbestaan van de plannen. Samsom legt uit dat dit voornamelijk gericht is op het thema Biodiversiteit & Natuur, dit is volgens hem het minder sterke deel van de Green Deal. 

Good for Business, Business for Good
Minder sterk wil echter niet zeggen dat het minder belangrijk is, in tegendeel zelfs. Biodiversiteit is een cruciale factor in het voortbestaan van ons ecosysteem. En het is volgens Samsom evident dat het hiermee niet goed gaat. Toch is er ook goed nieuws, want dit tij valt te keren. Het terugdringen van CO2-emissies is een eerste stap, maar het wordt voor de natuur pas echt interessant als we CO2 opnemen en terugstoppen in de aarde. Dat kan door bomen te laten staan én te planten. Door dit te beprijzen, kan dit enorm gestimuleerd worden en wordt het mogelijk om in de traditionele zin te investeren in natuur, waarmee een interessante businesscase ontstaat. 

Eenmaal succesvol is het bij transities goed om te beseffen dat deze per definitie Darwinistisch van aard zijn. In principe leidt het dus tot meer ongelijkheid. Om dit tegen te gaan is herverdeling nodig en daar is Europa van nature heel goed in. Wat deze transitie onderscheidt van andere is echter dat dit over meer gaat dan geld alleen. Daarnaast is deze transitie groter en sneller dan ooit. Mensen zullen niet geduldig willen wachten op herverdeling, maar willen hoop, perspectief en optimisme. Daar zijn overheden echter van nature enorm slecht in. 

“Kom uit het comfortabele kwadrant”
Samsom roept daarom op tot actie vanuit de private sector om de samenleving te helpen deze transitie te maken. “Daar ligt uw uitdaging: kom uit het kwadrant met comfortabele risico’s en rendementen. Er is een ander kwadrant nodig om deze transitie vorm te geven”, aldus Samsom. Het zit volgens hem in het nemen van meer risico en het accepteren van onzekerheid. Als investeerders dit nalaten dan zullen we het volgens hem niet redden. Over de toekomst is Samsom echter hoopvol, want hij ziet dat investeerders al opschuiven naar het ‘oncomfortabele kwadrant’.  
Samsom besluit: “Ik reken op de kracht van stakeholders als pensioenfondsen. De maatschappij moet het stokje overnemen van de overheid. Die heeft regels opgesteld en nu is het zaak om hier uitvoering aan te geven. Het is daarbij bovendien noodzakelijk om kritisch te zijn op het tempo en daar zie ik ook zeker een rol voor de private sector.”

• Samen op weg naar een nieuw pensioenstelsel vanuit de praktijk (pdf)
• Slimmer activeren en begeleiden in een digitale wereld (pdf)
• Impactbeleggen. Wat? Waarom? Hoe? (pdf)
• Investeer met impact met Private Equity (pdf)
• Financiële waarde van verduurzaming (pdf)
• Maak met je beleggingen een duurzame impact op de Nederlandse hypotheekmarkt (pdf)